Wszystko co chcesz wiedzieć o kolorze oczu Twojego dziecka
Nowi rodzice często zastanawiają się, jaki kolor oczu będzie miało ich dziecko po urodzeniu. Przewidywanie koloru oczu dziecka nie jest tak proste, jak się wydaje. Ostatecznie, kolor oczu zależy od materiału genetycznego, który każdy z rodziców wnosi i jak te geny mieszają się i pasują do siebie.
Jak oczy uzyskują swój kolor?
Większość dzieci rodzi się z szaroniebieskimi oczami. Jednak kolor ten może się zmienić, gdy oczy dziecka zostaną wystawione na działanie światła poza łonem matki, ponieważ tęczówka (kolorowy pierścień wokół czarnej źrenicy) ma komórki wytwarzające kolor.
Melanina
Kolor oczu jest określany przez melanocyty, które są komórkami wydzielającymi białko – melaninę. Melanina jest tym, co wpływa na kolor skóry, włosów i oczu. Tęczówka zawiera melanocyty, a komórki te w odpowiedzi na światło zwiększają produkcję melaniny, zwykle w ciągu pierwszego roku życia.
W zależności od ilości wydzielanej melaniny, kolor oczu Twojego dziecka może powoli zacząć się zmieniać po urodzeniu. Jeśli Twoje dziecko ma niebieskie oczy, jego melanocyty wydzielają tylko niewielką ilość melaniny. Jeśli wydzielają jej nieco więcej, oczy dziecka będą wyglądały na zielone lub orzechowe. Jeśli Twoje dziecko ma brązowe oczy, melanocyty wydzielają dużo melaniny.
Genetyka
W określaniu koloru oczu bierze udział aż 16 różnych genów, ale dwa najczęściej występujące to allele OCA2 i HERC2.
Geny te odpowiadają za kolor brązowy lub niebieski oraz zielony lub orzechowy.
Ostatecznie, dokładny kolor oczu Twojego dziecka będzie zależał od kombinacji tych 16 genów, które odziedziczy ono od obojga swoich rodziców. Dlatego też, choć jest to rzadkie, dwoje rodziców o brązowych oczach może mieć dziecko o niebieskich oczach.
Problemy z kolorem oczu
Czasami dzieci rodzą się z tęczówkami, które nie pasują do siebie kolorystycznie. Ten stan, znany jako heterochromia, jest zwykle obecny przy urodzeniu (wtedy nazywany jest heterochromią wrodzoną).
Jednak heterochromia może być również wynikiem stanu zdrowia lub urazu. Na przykład, zespół Hornera, który jest zaburzeniem drogi nerwowej z mózgu do jednej strony twarzy i oka, może powodować nieoczekiwane zmiany w kolorze oczu.
Zespół Waardenburga to grupa schorzeń genetycznych, które również mogą powodować zmiany w zabarwieniu oczu. Dzieci z tym schorzeniem często mają bardzo blade, niebieskie oczy, jedno oko niebieskie i jedno brązowe lub jedno oko, które dzieli się na dwa różne kolory.
Jeśli zauważysz jakiekolwiek nietypowe zmiany w kolorze oczu Twojego dziecka, skontaktuj się z pediatrą. Może on skierować Cię do okulisty.
Przewidywanie koloru oczu
Ponieważ nadal wiele nie wiadomo na temat wzajemnego oddziaływania genów i ich roli w określaniu koloru oczu, trudno jest przewidzieć, jaki odcień będą miały oczy Twojego dziecka. Istnieją jednak pewne prawdopodobieństwa, które warto odnotować:
Dwoje niebieskookich rodziców: Istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko będzie miało niebieskie oczy, ale nie jest to gwarantowane.
Dwoje brązowookich rodziców: Istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko będzie miało brązowe oczy, ale jeśli któreś z rodziców lub oboje mają w rodzinie członków o niebieskich lub jaśniejszych oczach, istnieje szansa, że dziecko może mieć kolor oczu inny niż brązowy.
Jeden rodzic o niebieskich oczach, jeden rodzic o brązowych oczach: Istnieje około 50/50 szans, że dziecko będzie miało niebieskie oczy.
Jedno lub oboje rodziców o zielonych lub orzechowych oczach: Dziecko może mieć zielone lub piwne oczy, ale trudno jest to stwierdzić na pewno.
Ogólnie rzecz biorąc, zmiany koloru oczu przebiegają od jasnego do ciemnego. Jeśli więc Twoje dziecko ma początkowo niebieskie oczy, ich kolor może zmienić się na zielony lub brązowy. Jeśli jednak Twoje dziecko urodziło się z brązowymi oczami, jest mało prawdopodobne, że staną się one niebieskie.
Kolor oczu a wrażliwość na światło
Osoby z niebieskimi, szarymi lub zielonymi oczami są zazwyczaj bardziej wrażliwe na światło niż osoby z brązowymi oczami. W rzeczywistości, osoby o jasnych oczach często doświadczają fotofobii, czyli wrażliwości na światło, co powoduje mrużenie oczu w świetle słonecznym lub uczucie zmęczenia po dłuższym siedzeniu pod lampami fluorescencyjnymi.
Wrażliwość ta wynika z faktu, że osoby o jasnych oczach mają mniej pigmentacji w wielu warstwach oczu. W rezultacie, nie są one w stanie zablokować efektów jasnego światła lub światła słonecznego. Mając to na uwadze, rodzice powinni zwracać uwagę na swoje dzieci, gdy przebywają na zewnątrz i szukać oznak, że dziecko może potrzebować przerwy od światła słonecznego. Niezależnie od koloru oczu Twojego dziecka, najlepiej jest chronić jego oczy na zewnątrz za pomocą okularów przeciwsłonecznych, które zapewniają ochronę przed promieniowaniem UV.
Dbaj o bezpieczeństwo oczu dziecka
Oczy Twojego dziecka są wrażliwe, więc musisz zadbać o to, aby były czyste i chronione przed urazami. Po pierwsze, w pierwszych miesiącach po urodzeniu, możesz zauważyć niewielką wydzielinę z oczu dziecka. Starannie usuń tę wydzielinę podczas kąpieli.
Po drugie, uważaj na to, czym pozwalasz dziecku się bawić. Dzieci mają bardzo słabą kontrolę nad mięśniami, więc nierzadko zdarza się, że uderzają się w oko. W rzeczywistości niezamierzone urazy oczu są częste nawet w wieku niemowlęcym, a w niektórych przypadkach mogą prowadzić do trwałej utraty wzroku. Zamiast tego dawaj dziecku bezpieczne zabawki, dostosowane do jego wieku.
Na koniec warto zwrócić uwagę na ustawienie oczu dziecka. O ile w pierwszych miesiącach życia dziecka naturalne jest lekkie mrużenie lub nieprawidłowe ustawienie oczu, o tyle jeśli trwa to dłużej niż do 6 miesiąca, porozmawiaj z pediatrą. Może on skierować cię do okulisty na dalsze badania.
